فلسفه نماز

طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده یعنی اعتقاد به مبدء و معاد می اندازد دارای اثر بازدارندگی از فحشاء و منکر است .

خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:"ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر "

نماز انسان را از زشتیها و منکرات باز می دارد ...

نماز انسان را از زشتیها و منکرات باز می دارد .

انسانی که به نماز می ایستد تکبیر می گوید خدا را از همه چیز برتر و والاتر می شمرد به یاد نعمتهای او می افتد حمد و سپاس او می گوید او را به رحمانیت و رحیمیت می ستاید به یاد روز جزای او می افتد اعتراف به بندگی او می کند از او یاری می جوید صراط مستقیم از او می طلبد و از راه کسانی که غضب بر آنها شده و گمراهان به خدا پناه می برد .

بدون شک در قلب و روح چنین انسانی جنبشی به سوی حق و حرکتی به سوی پاکی و جهشی به سوی تقوا پیدا می شود .

برای خدا "رکوع" می کند و در پیشگاه او پیشانی بر خاک می نهد غرق در عظمت او می شود و خود خواهی ها و خود برتر بینی ها را فراموش می کند .شهادت به یگانگی او می دهد گواهی به رسالت پیامبر (ص)می دهد. بر پیامبر درود می فرستد و دست به درگاه خدای بر می دارد که در زمره بندگان صالح او قرار گیرد.

همه این امور موجی از معنویت در وجود او ایجاد می کند موجی که سد نیرومندی در برابر گناه محسوب می شود .

این عمل چند بار در شبانه روز تکرار می گردد هنگامی که صبح از خواب بر می خیزد در یاد او غرق می شود .

در وسط روز هنگامی که غرق زندگی مادی شده ناگهان صدای تکبیر موذن را می شنود برنامه خود را قطع کرده به درگاه او می شتابد و حتی در پایان روز و آغاز شب پیش از آنکه به بستر استراحت رود با او راز و نیاز می کند و دل را مرکز انوار او می سازد .

از این گذشته به هنگامی که آماده مقدمات نماز می شود خود را شستشو می دهد پاک می کند حرام و غصب را از خود دور می سازد و به بارگاه دوست می رود همه ی این امور تاثیر بازدارنده ددر برابر خط فحشاه و منکرات دارد .

در هر صورت هر نمازی به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهی از فحشاء و منکر می کند گاه نهی کلی و جامع و گاه نهی جزئی و محدود.

ممکن نیست کسی نماز بخواند و هیچگونه اثری در او نبخشد هر چند نمازش صوری باشد هر چند نماز گزار آلوده به گناه باشد البته این گونه نماز تاثیرش کم است این گونه افراد اگر همان نماز را نمی خواندند از این هم آلوده تر بودند.

روشنتر اینکه:نهی فحشاء و منکر سلسله مراتب و درجات زیادی دارد و هر نمازی به نسبت رعایت شرایط داری بعضی از این درجات است.

در حدیثی از پیامبر اسلام (ص)می خوانیم :که جوانی از انصار نماز را با پیامبر (ص)ادا می کرد اما با این حال به گناهان زشتی آلوده بود این ماجرا را به پیامبر (ص)عرضه داشتند

فرمود:"ان صلاته تنهاه یوما"سرانجام نمازش روزی او را از این اعمال پاک می کند .

معیار سنجش قبولی نماز

این اثر به قدری اهمیت دارد که در بعضی از روایات اسلامی به عنوان معیار سنجش نماز مقبول و غیر مقبول از آن یاد شده چنانکه امام صادق (ع)می فرماید:"من احب ان یعلم اقبلت صلوته ام لم تقبل ؟فلینظر:هل منعت صلوته عن الفحشاءو المنکر ؟فبقدر ما منعته قلبت منه"

هر کس دوست دارد بداند نمازش قبول شده یا نه؟ببیند که آیا نمازش او را از گناه و زشتی باز داشته است یا نه ؟پس به هر مقداری که نمازش او را از گناه باز داشته به همان اندازه نمازش قبول شده است